| No. | English | Farsi | Pashto | مضمون |
|---|---|---|---|---|
| 2866 | Rigid body | جسم جامد (سفت و محکم) (به انگلیسی: Rigid body) به سیستمی گفته میشود که شامل تعداد زیادی ذرات ثابت هست که فاصلهٔ ذرات از یکدیگر همواره ثابت است. این فاصله حتی در صورتی که به جسم نیرو وارد شود و یا حرکت کند نیز ثابت میماند. دنیای پیرامون ما سرشار از اجسام صلب است. از پایههای پل گرفته تا دندانههای یک چنگال همگی اجسام صلب هستند. در واقع به جسمی که فاصله بین نقاط آن تغییر نکند جسم صُلب گفته میشود | جامد جسم (ټينګ او کلک) په انګلرېزي کې (Rigid Body) هغه سيستم ته ويل کېږي، چې د داسې ډېرو ثابتو ذرو درلودونکی دی، چې د ذرو ترمنځ فاصله يې ثابته ده. دا فاصله حتی هغه مهال هم ثابته پاتې کېږي، کله چې په جسم قوه وارده شي او يا حرکت وکړي. زموږ شاوخوا له صلب اجسامو ډکه ده. د پله له پايو څخه نيولې د يوه امبور تر دندانو پورې ټول صلب اجسام دي. صلب جسم په واقعيت کې هغه جسم ته ويل کېږي، چې د نقطو ترمنځ يې فاثله تغيير نه کوي. | فزيک |
| 2867 | Relative atomic mass | جرم اتمی نسبی با نماد Ar یک کمیت بدون بعد فیزیکی است که برابر است با نسبت جرم اتم یک عنصر (از یک منبع مشخص) به ۱/۱۲ جرم یک اتم کربن-۱۲ (شناخته شده با نام یکای جرم اتمی)[۱][۲] هنگامی که از این کمیت استفاده میشود دیگر هیچ توضیح بیشتری داده نمیشود. آیوپاک[۳][۴] برای اشاره به وزن اتمی استاندارد برای کاربرد برای مواد معمولی در آزمایشگاهها این فهرست را منتشر کرد. امروزه در کتابها، منابع تبلیغاتی، جدولها و... از این کمیت بهره برده میشود. | د Ar له نماد سره نسبي اتمي جرم يو بعد فزيکي کميت دی، چې د يوه د اتم د عنصر د جرم له نسبت سره برابر دی (له يوې مشخصې منبع څخه) ۱/۱۲ جرم ته له کاربن اتم څخه -۱۲ (د اتمي جرم د ييکای په نوم پېژندل شوی)[۱][۲] کله چې له دې کميت څخه استفاده وشي، نوره هېڅ زياته توضېح نشي ورکول کېدای. آیوپاک[۳][۴] په ازمايښت ځای کې د معمولي موادو د کارولو لپاره د اتمي سټنډرډ وزن لړليک شريک کړ. نن ورخ په کتابونو کې په تبليغاتي سرچينو کې، په جدولونو او ... کې له دې کميت څخه ګټه اخيستل کېږي. | فزيک |
| 2868 | Refractive index | ضریب شکست، ضریب شکست یا انحنای نور | د شکست ضريب، د نور انحنا | فزيک |
| 2869 | Refraction | شکست، انکسار، تجزيه انحراف، تخفيف | مات والی، انکسار، د انحراف تجزيه، تخفيف | فزيک |
| 2870 | Radius of curvature | شعاع خم، شعاع انحناء، شعاع خمیده گی | خمه شعاع، د انحنا شعاع، ټوخه شعاع | فزيک |
| 2871 | Radiation | تابش، پرتوافشاني، تشعشع، برق، جلا | ځلېدنه، رڼا ځلونه، تشعشع، برېښنا، ځلا | فزيک |
| 2872 | Radiant energy | انرژی موجی | موجي انرژي | فزيک |
| 2873 | Quark | کوارک. یک ذره بنیادی و یکی از اجزای پایهای تشکیلدهنده ماده است. کوارکها با هم ترکیب میشوند تا ذرات مرکبی به نام هادرون را پدیدآورند که پایدارترین آنها پروتون و نوترون، اجزای تشکیلدهنده هسته اتم هستند. | کوارک. يوه بنسټيزه ذره او د مادې د جوړوونکو پايو له اجزاوو څخه يوه جز دی. کوارکونه سره يو ځای کېږي؛ څو د هادرون په نوم مرکبې ذرې رامنځته کړي، چې تر ټولو پايداره يې پروتون و نوترون دي چې د د اتم د هستې جوړوونکي اجزاوې دي. | فزيک |
| 2874 | Quantum physics | فیزیک کوانتوم. کلمه کوانتوم هم معنی با ذرات موج مانند میباشد. در واقع این کلمه در مورد چیزهایی به کار می رود که هم دارای خاصیت موجی و هم دارای خاصیت ذره ای است . طبق اصل فیزیک کوانتوم، اتم هیچ محدوده معینی ندارد مگر اینکه مورد مشاهده قرار گیرد و نکته بسیار مهم در فیزیک کوانتوم این است که الکترون را دارای شعور میداند. | د کوانتوم فزيک. د کوانتوم کلمه هم له موج ته ورته ذراتو سره يو ډول ده. په واقعيت کې دغه کلمه د هغه څه په اړه کارول کېږي، چې هم موجي خاصيت او ذره يي خاصيت لري. د کوانتوم د فزيک د اصل پر بنسټ اتم هېڅ ټاکلې محدوده نه لري مګر دا چې تر مشاهدې لاندې ونيول شي او د کوانتوم په فزيک کې مهمه نقطه داده، چې الترون د شعور لرونکی بولي. | فزيک |
| 2875 | Quantum mechanics | مکانیک کوانتومی شاخهای بنیادی از فیزیک نظری است که با پدیدههای فیزیکی در مقیاس میکروسکوپی سر و کار دارد. در این مقیاس، کُنِشهای فیزیکی در حد و اندازههای ثابت پلانک هستند. مقدار عددی ثابت پلانک نیز بسیار کوچک و برابر است با ۶٫۶۲۶x۱۰-۳۴ | کوانتومي ميخانيک د نظري فزيک هغه بنيادي څانګه ده، چې د مايکروسکوپي مقياس په برخه کې له فزيکي ښکارندو سره سرو کار لري. په دې مقياس کې، فزيکي عملونه د پلانک په ثابت حد و اندازه کې دي. د پلانک ثابت عدي مقدار هم ډېر وړوکی او له ۶٫۶۲۶x۱۰-۳۴ سره برابر دی. | فزيک |
| 2876 | Quantum field theory | در فیزیک نظری، نظریهٔ میدانهای کوانتومی (QFT) چارچوبی نظری برای ساختن مدلهای مکانیک کوانتومی از ذرات زیراتمی در فیزیک ذراتوشبهذرهها در فیزیک ماده چگال میباشد. یک نظریه میدان کوانتومی، ذرات را به شکل حالاتی برانگیخته از میدان فیزیکی زمینه میبیند، به همین دلیل این ذرات کوانتای میدان نامیده میشوند. در نظریه میدانهای کوانتومی، برهمکنشهای مکانیک کوانتومی بین ذرات بر حسب برهمکنشهای میان میدانهای پسزمینه متناظر بیان میشوند. | په نظري فزيک کې، د کوانتومي ميدانونو نظريه (QFT) د چګال د مادې په فزيک کې د زير اتموي ذراتو په شبه کې د کوانتومي ميخانيک مادلونو د جوړولو لپاره دي. د کوانتومي ميدان يوه نظريه ذرې داسې يوه حالت ته د فزيکې زمينې ميدان ته هڅوي او ليدل کېږي، په همدې دليل سره دغه ذرې د ميدان د کوانتای ذرې بلل کېږي. | فزيک |
| 2877 | Quantum electrodynamics | الکترودینامیک کوانتومی (QED) نظریهای است برای توصیف نور (یا تابش الکترومغناطیسی) و برهمکنش آن با ماده (یعنی الکترونها و یا دیگر ذرات باردار) | کوانتومي الکتروډینامیک (QED) د نور د توصيف نظريه ده (يا الکترومقناطیسي ځلېدنه) د هغه همکنش له مادې سره (يعنې الکترونونه او يا نور بارداره ذرات) | فزيک |
| 2878 | Quantum | در فیزیک، به معنای کمترین مقدار ممکن از یک کمیت شرکت کننده در یک اندرکنش است. به عبارت دیگر، به کمترین مقدار ممکن از یک کمیت، مقدار پایه و یا یک کوانتم آن کمیت میگویند. مقدار، کميت، اندازه، درجه ميزان، مبلغ، پله، ذره | په فزيک کې په يوه اندرکنش کې د يوه کميت له ګډون کوونکو څخه تر ټولو کم ممکنه شمېر دی. يا په بل عبارت له يوه کميت څخه د کم شمېر ممکنه اندازې د پايې شمېر او يا د هغه کميت کوانتم ته وايي. مقدار، کميت، اندازه، د ميزان درجه، مبلغ، ذره. | فزيک |
| 2879 | - | - | - | فزيک |
| 2880 | Pulse wave | موج پالس | د پالس موج | فزيک |