×

رهنمود انتخاب و اولویت‌های منابع

منظور

هدف این سند حصول اطمینان از این موضوع است که منابع در کتابخانه درخت دانش مرتبط و دقیق بوده و از مقاصد کتابخانه پشتیبانی می‌نمایند.

این سند نیازها، اولویت‌ها و استراتژی‌های فعلی برای رُشد و بقای کلکسیون DDL را مشخص می‌سازد. این سند پالیسی کلکسیون DDL را تقویت نموده و جهت تقدم در ثبت به سیستم DDL روی ساحات مشخص توسعه‌یی تفصیل بیشتری می‌دهد. این سند برای این  که از مطابقت نیازهای جاری معلمین و یادگیرندگان با اولویت‌های مشخص شده در افغانستان اطمینان حاصل شود، به گونه مداوم بررسی می‌گردد.

هدف

این سند عبارت از طرحی است که دنبال تعریف معیار برای شناسایی رخنه‌ها و نیازهای کُلی کلکسیون بوده و تلاش‌های توسعه‌یی جهت رُشد DDL را هدایت می‌کند. ساحات توسعه‌یی ممکن است در بخش‌های موضوعات، مخاطبان، سطح آموزشی، یا نوع منبع باشد.

تعیین نیازهای کلکسیون

DDL از امکانات گوناگون برای درک نیاز منبع و تعیین پوشش و نیاز DDL استفاده می‌کند. این امکانات شامل، اما نه محدود به موارد زیر اند:

  • داده‌هایی که از سروی به دست می‌آیند و تحلیل استفاده کاربران از سروَر DDL.
  • افزایش دسترسی به کلکسیون‌های باکیفیت منابع آموزشی برای کتابخانه.
  • تقاضاهای حمایت مالی از برنامه‌ها و پروژه‌های که با هدف و مأموریت DDL ارتباط داشته و یا از آن حمایت می‌کنند.
  • تغییر در هدف کلکسیون بر مبنای محتوا، مخاطبان، سطح آموزشی، مفهوم یا انواع منبع مورد نیاز.

اعلامیه‌ی سالانه نیازها

رهبری DDL به گونه مستمر پیشرفت تلاش‌های کلکسیون‌سازی خود را بررسی کرده و در ساحات اولویت خود بر اساس کار انجام ‌شده در سال قبل و ساحات تازه‌ی نیازها تجدید نظر می‌کند. این اولویت توسعه‌یی کلکسیون به این سند اضافه شده و تمام جریان کار توسعه کلکسیون را هدایت خواهد کرد.

اعلامیه‌ی نیازها در سال 2017

DDL به کلکسیون‌های منابع چندین‌زبانه (فارسی/دری و پشتو) و فراداده‌های نیاز دارد که بر موارد زیر تأکید می‌کنند:

  • آموزش اساسی (صنوف اول الی دوازدهم) بیولوژی، کیمیا، فزیک، علوم محیط‌زیست
  • آموزش اساسی (صوف اول الی دوازدهم) ریاضیات
  • کتاب‌های قصه برای کودکان
  • سوادآموزی
  • آموزش اوایل دوران کودکی (ECE) و انکشاف آن (ECD)
  • کمپیوتر ساینس و آموزش دیجیتال
  • محتوای باکیفیت ایجاد شده توسط معلمین
  • مواد آموزشی مسلکی، به خصوص روی موضوع ارزیابی آموزشی
  • موادی که تفکر انتقادی و حل مشکلات را توسط فعالیت‌های واقعی روزمره ترغیب می‌کنند.

 DDL روی افزایش کیفیت کلکسیون موجود با حذف و برداشتن منابع غیردقیق، غیرمرتبط، بی‌کیفیت یا غیرکاربردی مطابق به رهنمودهای حذف و برداشتن منابع از DDL تمرکز خواهد کرد.

تمام کارهای توسعه‌یی کلکسییون تابع پالیسی کلکسیون DDL می‌باشند.

اصول انتخاب منابع

(همچنان نگاه کنید به، چک‌لیست کیفیت منابع DDL)

منابع باز آموزشی[1]

منابع در DDL منابعی تدریسی، آموزشی، و پژوهشی با محوز باز هستند که در دامنه انترنتی عامه قرار داشته و یا تحت مجوزی انتشار یافته اند که استفاده، کاربرد دوباره، اصلاح، و اشتراک آن با دیگران را مجاز می‌سازد. منابع دیجیتال با مجوز باز می‌توانند شامل کورس‌های کامل آنلاین، کتب‌درسی نمونه‌ای و همچنان منابعی مثل تصاویر، ویدیوها، و مواد ارزیابی‌کننده باشند. گرچه منابعی باز به گونه آزاد قابل دسترس اند، تمام منابع در DDL استفاده معقول را در پیش گرفته و به مولف و یا نهاد مربوطه استناد خواهند کرد.

پشتیبانی اولویت‌های DDL

منابع در DDL اولویت‌هایی که توسط رهبری و شورای مشاورین DDL ایجاد می‌گردند، برعلاوه ساحات مشخص، اولویت‌هایی که توسط پروژه‌های DDL همچون پروژه آمادگی کانکور (جون 2016- جون 2017) معین می‌شوند، را پشتیبانی می‌نماید.  

مرتبط و معتبر

محتوای منبع از نظر دقت و ارتباط برای مخاطبین در نظر گرفته شده ارزیابی می‌شود تا مواد تدریسی برای مخاطبین و سطح آموزشی که برای آن در نظر گرفته شده است مناسب باشد.

دقیق و قابل‌دسترس

منابع کامل بوده و به گونه دقیق ترجمه شده اند. مواد مبتنی بر انترنت در چهارچوب‌ها و دستگاه‌های متنوع قابل دسترس اند. در هر زمان ممکن، این مواد در قالب‌های متنوع به شمول ویدیوها، فایل‌های صوتی، چاپی، و فایل html قرار داده می‌شوند تا دسترسی مساویانه برای استفاده همگان میسر گردد.

عینی و بدون اعلانات تجارتی

منابع بدون اعلانات منحرف‌کننده، موضوعات نامربوط که باعث تداخل در کاربرد مواد گردیده یا برای مخاطبین نامناسب است، می‌باشد. منابع دیدگاه قابل‌احترام، بدون تعصب و برابری جنسیتی را فراهم ساخته و تنوع فرهنگی و نژادی را شناسایی خواهد کرد.

زمینه فراگیری معتبر را فراهم می‌‍سازد

به منابع تدریسی که تحرک‌انگیز و دلچسب بوده و شور یادگیری را برانگیزند، اولویت داده می‌شود. منابع فراگیری معتبر را از طریق تطبیق واقعی حل مشکلات، تحقیق، و تفکر انتقادی تشویق خواهند کرد.

از تحفظ میراث ادبی افغانستان پشتیبانی می‌کند

افغانستان خانه تنوع غنی زبان‌ها، سنت طولانی‌مدت شعر، و تاریخ غنی داستان‌سرایی به شمول افسانه‌ها، افسانه‌های محلی، حماسه‌ها و ترانه‌هاست. تا اندازه‌ی ممکن، DDL می‌تواند به مثابه مخزن ثبت این میراث به شمول آثاری که به زبان اقلیت‌های افغانستان که در معرض خطر نابودی قراردارند، عمل کند.

 

اسناد مرتبط

پالیسی کلکسیون DDL

چک‌لیست کیفیت منابع DDL

رهنمودهای حذف و برداشتن منابع از DDL

درباره DDL

 

 

[1] منابعی که دارای مجوز باز هستند، به موارد زیر کمک می‌کنند:

  • مساوات را افزایش می‌دهند- تمام دانش‌آموزان به مواد آموزشی با کیفیت بالا دسترسی دارند که به‌روزترین و مرتبط‌ترین محتوا را دارا می‌باشد، چون منابع آموزشی با محوز باز می‌تواند به گونه رایگان برای همگان توزیع گردد.
  • محتوا را می‌توان مرتبط به موضوع و با کیفیت بالا حفظ نمود- کتب درسی سنتی به گونه دایمی از تاریخ می‌افتند و حوزه‌های آموزشی مجبورند قسمت قابل توجه بودجه خود را برای تعویض آن تخصیص دهند. شرایط استفاده از منابع آموزشی با مجوز باز آموزش‌دهندگان را مجاز می‌سازد تا ارتباط و کیفیت مواد آموزشی را با استفاده از به‌روزسازی مستمر حفظ نمایند.
  • توانمندسازی آموزگاران- منابع آموزشی با مجوز باز آموزگاران را به مثابه متخصصین خلاق توانا می‌سازد تا مواد آموزشی را توسط به‌روزسازی مستمر بدون اینکه قوانین حق‌تکثیر را زیر پا کنند، به اساس نیازهای دانش‌آموزان سازگار بسازند.
  • صرفه‌جویی در پول- تعویض به مواد آموزشی که مجوز باز دارند مکاتب را قادر می‌سازد تا بودجه خود را که برای کتب درسی ثابت به مصرف می‌رسید، به مصارف ضروری دیگر همچون سرمایه‌گذاری روی گذار به آموزش دیجیتال هزینه کنند. در بعضی حوزه‌های آموزشی تعویض تنها یک کتاب درسی توانسته است ده‌ها هزار دالر را برای اهداف دیگر صرفه نماید.