Free and open educational resources for Afghanistan

هدف آموزش رسمی پشتیبانی از یادگیری با کیفیت و ایجاد فرصت انتخاب برنامه‌های اموزشی متناسب با مهارت‌های لازم و علایق دانش‌آموزان در دنیای امروزی است. اما بر اساس پژوهش­های به عمل آمده در ایران تعلیم و تربیت نتوانسته به این مهم دست پیدا کند. از این رو نیازمند تغییر و اصلاح و همسویی با قرن جدید با تمرکز بر نوآوری‌های فناورانه است. فناوری بر تمام زمینه‌های زندگی فردی و شغلی و تعاملات جهانی تاثیرگذار است و به تامین نیازهای اساسی بشر و بهبود زندگی بشر کمک می‌کند. برنامه درسی مبتنی بر فناوری دانش‌آموزان را در زمینه تعامل با تهدیدها و فرصت‌های قرن بیست و یکم و  درک و بهره­مندی از فناوری‌های مختلف مجهز به سواد فناورانه می‌سازد. دانش‌آموزان برای موفقیت در دنیای امروزی نیاز به حل مسئله موثر، تفکر انتقادی، درک، زیر پرسش بردن و پاسخ به پیامدهای فناوری دارند. تربیت فناورانه بر توسعه توانمندی دانش‌آموزی در جهت انجام کار خلاق و رقابتی با استفاده از فناوری‌های روز تمرکز دارد.

تربیت فناورانه پیوند بین یادگیری و دیسیپلین‌های موضوعی مختلف را تقویت و یک حوزه بین رشته‌ای جدید خلق می­کند. برای مثال، زمانی که دانش‌آموزان یک نیاز فردی یا جمعی را شناسایی می‌کنند، دست به طراحی یک محصول می‌زنند، ویژگی‌های زیبایی شناختی طراحی را در نظر می‌گیرند، تاثیر محصول جدید، پیامدهای بهداشتی، اقتصادی و زیست محیطی آن را ارزیابی می‌کنند که پیامد این دانش، مهارت و نگرش شهروندی جهانی و ارتقای آگاهی اجتماعی خواهد بود. دانش‌آموزان از اصول کسب و کار برای مطالعه تولید و بازاریابی محصول استفاده می‌کنند و سواد خود را در جهت برقراری ارتباط بین ایده‌های مختلف طراحی، گزارشگیری مراحل تولید و نگارش دستورالعمل‌های کاربرد محصول به کار می‌گیرند. علاوه بر این، تربیت فناورانه به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های پژوهشی، خلاقیت، تفکر انتقادی و حل مسئله را در درون خود تقویت نمایند.

الگوی مطلوب تربیت فناورانه مبتنی بر سواد فناورانه برای زندگی در قرن بیست و یکم، برآوردن نیازهای دنیای در حال تغییر کار، و تغییر پارادایم یک شغل برای یک عمر است. مقوله‌های اصلی در این الگو عبارتند از مفاهیم و سواد فناورانه؛ رابطه فناوری با جامعه، تفکر طراحی و حل مسئله؛ شایستگی‌های فنی و غیرفنی؛ توانایی انتخاب و استفاده از فناوری در زمینه‌های مختلف شغلی. محتوا و فعالیت‌های یادگیری بر پایه تفکر طراحی، حل مسئله، تفکر انتقادی، دست ورزی، کار گروهی، پژوهش در زمینه اثرات فناوری استوار هستند. روش تدریس بر استفاده از منابع متعدد به ویژه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی متمرکز است. ارزشیابی بر اساس روش‌های سنجش دانش، فرایند و محصول فناورانه انجام می‌شود.

از آنجا که برنامه­‌های درسي تربیت فناورانه در آموزش ایران نونوشته هستند، پژوهش زیادي در این زمینه انجام نشده و نویسنده در صدد است تا ابتدا به موضوع تربیت فناورانه و سپس به الگوی برنامه درسی تربیت فناورانه بپردازد تا درک بهتری از این برنامه درسی جدید حاصل شود.